NutriBrain
Μαρία Π.Μπίζιου, MSc
Κλινική Διαιτολόγος -Διατροφολόγος
Εσείς ακόμα μετράτε θερμίδες, γραμμάρια, κιλά...;
Αν κάποιος σας έλεγε ότι μια μερίδα λάχανο και μια φέτα κέικ είχαν ακριβώς τις ίδιες θερμίδες, ποιό από τα δύο θα επιλέγατε; Η αλήθεια είναι πως για τους περισσότερους δεν υπάρχουν και πολλά ηθικά διλήμματα ως προς την απάντηση που θα έδιναν στην παραπάνω ερώτηση. Και όμως δεν είναι όλες οι θερμίδες ίδιες...
Εμείς οι διαιτολόγοι μαθαίνουμε από πολύ νωρίς τη σημασία των θερμίδων, γινόμαστε ειδικοί στο να τις απομνημονεύουμε και πολλές φορές εκπαιδεύουμε τους θεραπευόμενούς μας να γίνονται και αυτοί με τη σειρά τους «κινητά κομπιουτεράκια» που όλη την ημέρα υπολογίζουν λογιστικά θερμίδες!
Παρόλο που οι θερμίδες παίζουν πράγματι έναν σημαντικό ρόλο στο ισοζύγιο ενέργειας και κατ’επέκταση στο βάρος του σώματος, δίνοντάς τους περισσότερη έμφαση απ’ όση χρειάζεται παραμελούμε την ουσία της διατροφικής εκπαίδευσης που δεν είναι άλλη από την ισορροπημένη διατροφή (αυτή που εξασφαλίζει νου και σώμα υγιή και όχι στερημένα κάθε απόλαυσης).
Αντί λοιπόν κάθε φορά που κοιτάτε το πιάτο σας να βλέπετε αριθμούς, ήρθε η ώρα να δώσετε έμφαση στην ποιότητα, την ποικιλία και τη σωστή αναλογία των τροφίμων στο διαιτολόγιό σας, που θα σας εξασφαλίσουν σωστή θρέψη και ταυτόχρονα ευχαρίστηση!
Διαγράψετε λοιπόν από το κινητό σας εκείνη την εφαρμογή που μετρά τις θερμίδες και σας «κυνηγάει» όλη μέρα και συνθέστε σοφά το παζλ της διατροφικής σας καθημερινότητας λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω:
1. Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες θερμιδικές ανάγκες κάθε ημέρα: Οι πολύπλοκες εξισώσεις που έχουν αναπτυχθεί για τον υπολογισμό των θερμιδικών αναγκών, δεν δίνουν παρά μόνο μία προσέγγιση των ημερήσιων απαιτήσεων σε ενέργεια. Ακόμα και αν έχετε μετρήσει με ακρίβεια τον Βασικο Μεταβολισμό σας θα πρέπει να γνωρίζετε πως δεν χρειάζεστε κάθε ημέρα ακριβώς τον ίδιο αριθμό θερμίδων. Καλό θα ήταν να μάθετε να «ακούτε» τις ανάγκες του οργανισμού σας και να συμπεριφέρεστε ανάλογα.
2. Δεν είναι όλες οι θερμίδες ίδιες: Μπορεί 1 γραμμάριο υδατανθράκων ή λιπαρών να αποδίδουν 4 και 9 θερμίδες αντίστοιχα από όποιο τρόφιμο και εάν προέρχονται, όμως ο τρόπος που μεταβολίζονται στο σώμα ενδέχεται να διαφέρει. Για παράδειγμα 100 θερμίδες προερχόμενες από ένα μπισκότο ενεργοποιούν συγκεκριμένα μεταβολικά μονοπάτια στον οργανισμό που οδηγούν με μεγαλύτερη ευκολία στις αποθήκες του λίπους. Αντιθέτως, 100 θερμίδες από ένα φρούτο αποδεσμεύουν σταδιακά την ενέργειά τους, χωρίς να «τρελαίνουν» τον γλυκαιμικό δείκτη ενώ ταυτόχρονα εμπλουτίζουν τον οργανισμό με πολύ περισσότερα θρεπτικά συστατικά.
3. Οι θρεπτικές (συχνά υψηλής θερμιδικής αξίας) τροφές σας ικανοποιούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα παρέχοντας καλύτερη αίσθηση κορεσμού: Υψηλής ποιότητας θερμίδες που προέρχονται από τρόφιμα όπως αβοκάντο, καρύδια, αυγά επιτρέπουν μια πιο αργή απελευθέρωση ενέργειας έχοντας μια εντελώς διαφορετική επίδραση στο σώμα.
Από την αντίθετη πλευρά της κλίμακας, οι φτωχές σε θερμίδες (και συχνά και σε θρεπτικά συστατικά) τροφές, μπορεί να σας αφήσουν πεινασμένους, νοητικά κουρασμένους και στερημένους από την αναγκαία τροφή που χρειάζεται ο οργανισμός σας, μειώνοντας σημαντικά (αν δεν έχει γίνει σωστός σχεδιασμός) τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας και προκαλώντας μια έξαρση ινσουλίνης που έχει σαν αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, την αποθήκευση περισσότερου λίπους από τον οργανισμό!
4. Δίνοντας έμφαση στις θερμίδες συχνά ενθαρρύνεστε να τρώτε περισσότερο πρόχειρο φαγητό ενώ αποκλείετε από τη διατροφή σας υγιεινά φαγητά: Εάν ένα μάφιν σοκολάτας είναι εντός του ορίου θερμίδων σας, μπορεί να είστε διατεθειμένοι να φάτε λιγότερα φρούτα, λαχανικά και κρέας για να απολαύσετε αυτό, σωστά; Μην ανταλάσσετε τόσο εύκολα ποιοτικά τρόφιμα με άλλα χαμηλότερης διατροφικής αξίας στο όνομα των θερμίδων. Αντ 'αυτού, δοκιμάστε την εναλλαγή συστατικών σε ορισμένα τρόφιμα με κάτι πιο υγιεινό - όπως η χρήση αβοκάντο στα cookies ή στην μους σας (τέλειο υποκατάστατο για το βούτυρο).
5. Δεν αντιμετωπίζετε την αιτία της λαιμαργίας: Το μέτρημα των θερμίδων σας εκπαιδεύει να τρώτε μετρημένα, αλλά όχι απαραίτητα ισορροπημένα. Επιπλέον δεν σας επιτρέπει να συνειδητοποιήσετε πως συχνά, καταστάσεις όπως το άγχος, η χαρά, η αμηχανία, η πλήξη και άλλα συναισθήματα είναι εκείνα που προκαλούν την υπερφαγία (αυτό που εμείς οι διαιτολόγοι αποκαλούμε συχνά «συναισθηματική πείνα»). Συνεπώς προτεραιότητα έχει να εντοπισθεί και να αντιμετωπισθεί η αιτία της υπερβολικής κατανάλωσης θερμίδων και όχι απλά να περιοριστεί όπως - όπως....
6. Είναι δύσκολο και ψυχικά ζημιογόνο να μετράτε συνέχεια θερμίδες: Θα πρέπει να παραδεχτείτε πως είναι ιδιαιτέρως κουραστικό και δύσκολο να μετράτε τις θερμίδες που τρώτε για το υπόλοιπο της ζωής σας. Αυτό είναι πρακτικά αδύνατο καθώς μπορείτε να αναλογιστείτε τί συμβαίνει όταν τρώτε έξω ή πως αλλάζουν οι αριθμοί όταν το φρούτο που επιλέξατε έχει μεγαλύτερο από το συνηθισμένο μέγεθος! Πόσες φορές ενώ θα έπρεπε να απολαμβάνετε την περίσταση και το φαγητό σας, απασχολείτε το μυαλό σας με το πόσες θερμίδες έχουν τα λαζάνια στο πιάτο σας.... Η κατάσταση του νου, παίζει τεράστιο ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας αξιοποιεί τα τρόφιμα που τρώμε. Εάν σας στρεσάρει η συνεχής καταμέτρηση θερμίδων στο γεύμα σας, η πέψη σας βρίσκεται σε κίνδυνο από την παραγωγή κορτιζόλης και ως αποτέλεσμα και το σώμα σας!
Οι θερμίδες, τα γραμμάρια και τα κιλά είναι, ως αριθμοί, ένα πολυ βοηθητικό εργαλείο για να μπορούμε να έχουμε ένα ποσοτικό και μετρήσιμο προσδιορισμό μεγεθών προς σύγκριση και αξιολόγηση. Όμως αν μείνουμε μόνο σε αυτά έχουμε χάσει την ουσία...Ο κύριος στόχος της σωστής διατροφικής εκαπαίδευσης δεν είναι αλλός από το να μάθουμε να διατρεφόμαστε με τρόπο υγιή και ισορροπημένο που θα καλύπτει τις ανάγκες για σωστή θρέψη, όχι μόνο του σώματος αλλά και του νου.
Αν δεν επενδύσουμε σε αυτό κανένα κομπιουτεράκι και καμιά ζυγαριά δεν θα μας δώσει την οριστική λύση!